مسئله استعدادیابی و مهارت‌سنجی از آن دسته موضوع‌هایی است که در صورت انجام نشدن صحیح، می‌تواند آینده شغلی و تحصیلی افراد را تحت تاثیر قرار دهد. اما این موضوع را فراموش نکنید که استعدادیابی تنها مخصوص کودکان نیست و شما در هر سنی باشید باید هر چه سریع‌تر استعداد و علاقه قلبی خود را به یک حرفه و موضوع خاص کشف کنید تا بتوانید در مسیری حرکت کنید که در آن استعداد دارید. در این مطلب قصد داریم توضیح دهیم که استعدادیابی چیست، استفاده از انواع تست های استعدادیابی چه اهمیتی دارد و خود فرد، خانواده و دیگر اطرافیان می‌توانند چه تاثیری در شناسایی استعدادها بگذارند. برای رسیدن به پاسخ این سوال‌ها تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
فهرست مطالب
استعدادیابی و مهارت سنجی چیست؟
تحقیقات نشان می‌دهد در بیشتر مواقع علاقه و استعداد در یک راستا حرکت می‌کند، به این صورت که اگر به کاری علاقه دارید پس استعداد این کار نیز در شما وجود دارد، پس موضوع استعدادیابی و مهارت‌سنجی را دست کم نگیرید.
استعداد چیست؟
قبل از پرداختن به هر موضوعی بهتر است ابتدا بدانید که استعداد چیست؟ و چرا تا این اندازه می‌تواند چالش ایجاد کند؟ در یک کلام می‌توان استعداد را مجموعه‌ای از سه عامل شایستگی، توانایی و مهارت در یک شخص به حساب آورد که می‌تواند فرد را به سمت موفقیت بیشتر پیش ببرد.
استعداد ذاتی است یا اکتسابی؟
برای پاسخ به این سوال تحقیق‌های زیادی انجام شده است. استعداد هم می تواند ذاتی باشد و هم اکتسابی. در واقع بسیاری از نظریه پردازان معتقدند که استعداد نتیجه تعامل بین ویژگی های ژنتیکی و عوامل محیطی است. اما برخی از صاحب‌نظران معتقد هستند که استعداد یک موضوع ذاتی است و از زمان به‌دنیا آمدن با فرد همراه است. این در حالی است که برخی دیگر استعداد را یک موضوع کاملا اکتسابی به‌حساب می‌آورند و بر این باور هستند که اگر محیط و امکانات وجود داشته باشد، دسترسی به استعدادها برای همه امکان‌پذیر است.
تفاوت بین استعداد و مهارت
این مورد را مدنظر قرار دهید که استعداد و مهارت در عین حال که ویژگی‌های در ارتباط با یکدیگر را توصیف می‌کنند، اما یکسان نیستند. استعداد به‌طور طبیعی وجود دارد، این درحالی است که مهارت را باید از طریق یادگیری و تمرین توسعه دهید. همه افراد نمی‌توانند استعدادهای یکسان داشته باشند، اما هر شخصی می‌تواند با وجود توانایی و تمایل یک مهارت خاص را یاد بگیرد. خیلی از افراد امکان دارد از استعدادهای خود اطلاع نداشته باشند چون این استعدادها نیاز به شناسایی دارند. بنابراین در چنین شرایطی است که اهمیت تست های استعدادیابی نوجوانان و کودکان مشخص می‌شود.
اهمیت شناسایی استعدادها
اما به‌راستی شناسایی استعدادها چه تاثیری در روند زندگی ما دارند؟ آیا شناسایی استعدادهای پنهان کودکان و نوجوانان می‌تواند تاثیر مثبتی بر آینده و مسیر شغلی و تحصیلی آنها بگذارد؟ بدون شک پاسخ بله است. وقتی بدانید چه استعدادهایی دارید، می‌توانید در مسیر صحیح قدم بردارید و دیگر سردرگم و کلافه نباشید. طبیعتا همه خانواده‌ها دوست دارند که کودکان خود را در جهت رشد استعدادهایشان پرورش دهند تا در نهایت کودکان راضی و خوشحالی در آینده داشته باشند. اما لازمه رضایت کودکان در آینده، شناسایی استعدادها است. خانواده باید بستری را برای کودک خود مهیا کند تا به علاقه‌مندی‌های کودک پی ببرد. از اهمیت شناسایی استعدادها غافل نشوید، چرا که وقتی در مسیر صحیح قدم بردارید، طبیعتا آن کار را با علاقه بیشتری انجام می‌دهید، خلاقیت و بهره‌وری بالاتری خواهید داشت و از آن جایی که می‌دانید در کار خود خبره هستید اعتمادبه‌نفس دارید.
استعدادیابی شما را در مسیر درست قرار می دهد!
وقتی به شناخت خوبی از خود و توانایی هایتان برسید، دیگر لزومی ندارد زمان و هزینه زیادی را در مسیرهای اشتباه خرج کنید و از همان ابتدا در مسیر درست قرار می‌گیرید. فردی که استعدادهای خود را بشناسد و آنها را پرورش دهد، بدون شک پیشرفت تحصیلی و شغلی زیادی را در آینده شاهد است. اما این تصور را نداشته باشید که تنها شناسایی استعدادها اهمیت دارد، بلکه شکوفایی استعداد به بستر مناسب نیازمند است. اگر خود فرد، خانواده و مشاوران سعی برای پرورش این استعدادها نداشته باشند، شاید هرگز موفقیت حاصل نشود و استعدادها نیز پنهان بمانند.
تست های استعدادیابی برای چه افراد و چه سنی مناسب است؟
نمی‌توان تست استعدادیابی را منحصرا برای یک گروه خاص مناسب دانست، چرا که استعدادیابی و مهارت‌سنجی در هر سنی امکان‌پذیر است و هیچ وقت برای انجام این کار دیر نیست. اما طبیعتا هرچه سریع‌تر شناسایی مهارت‌ها انجام گیرد، مسیر نمایان‌تر می‌شود. همچنین درباره سن مناسب استعدادیابی نظریه‌های مختلفی وجود دارد، اما استعدادیابی یک روند ادامه‌دار است. تحقیقات نشان می‌دهد که بازه سنی قبل از 10-12 سال و بین 13-16 سال برای شناسایی استعدادها سن مناسبی است.
استعدادیابی در چه زمانی تاثیر زیادی در آینده افراد دارد؟
اما باز هم تاکید می‌کنیم که استعدادیابی منحصرا مربوط به این سن نیست و برای نوجوانان و جوانان با سن بیشتر نیز قابل استفاده است. اگر خانواده‌ها سعی کنند هرچه سریع‌تر استعداد فرزند خود را کشف کنند در برهه هدایت تحصیلی، انتخاب رشته و حتی انتخاب کلاس‌های فوق برنامه به مشکل برنمی‌خورند. برای مثال وقتی والدین بدانند فرزندشان در رشته‌های هنری استعداد دارد، می‌توانند سریع‌تر بستر مناسب برای رشد این استعداد را در فرزند خود مهیا کنند. نتیجه شناسایی استعدادهای پنهان، موفقیت‌های زیادی است که کودکان در آینده کسب می‌کنند.
بنابراین سعی کنید در سنین هر چه پایین‌تر برای استعدادیابی فرزندان خود اقدام کنید، چرا که امکان دارد کودکان در چندین زمینه استعداد داشته باشند و طبیعتا برای شناسایی استعدادی که علاقه بیشتری به آن دارند، آزمون و خطا لازم است.
نقش خانواده، مدارس و مشاوران در استعدادیابی!
همان‌طور که می‌دانید هر پدر و مادری به‌دنبال این است که فرزندانی پرورش دهد که در حوزه کاری خود خبره هستند و دقیقا می‌دانند از زندگی چه چیزی می‌خواهند. استعدادیابی و مهارت‌سنجی باید دغدغه خانواده‌ها باشد. چرا که با شناسایی استعدادها، در مسیر هدایت تحصیلی و انتخاب رشته پایه نهم به دهم به مشکلی برنمی‌خورند و از این بابت اطمینان دارند که فرزندشان در مسیر درستی قرار دارد. وقتی خانواده بدانند که فرزندشان چه استعدادی دارد، حتی برای انتخاب کلاس‌های تابستانه دیگر مشکلی ندارند و اطمینان خاطر دارند که فرزند خود را در جهت پرورش و رشد استعدادها پیش می‌برند. مسئله استعدادیابی تنها به این بخش ختم نمی‌شود و در شرایط استرس‌زا مثل کنکور و انتخاب رشته نیز می‌توانند به بهترین شکل شرایط را کنترل کنند.
برای آشنایی بیشتر با نقش والدین در مسیر تحصیلی و استعدادیابی فرزندان می توانید به مقاله ” ضرورت هدایت تحصیلی و نقش خانواده در آن “ مراجعه کنید.
خود فرد چه تاثیری در شناسایی استعدادها دارد؟
تا به این بخش از مقاله دانستید که خانواده، مشاور و معلمان چه تاثیری در شناسایی و پرورش استعدادها دارند، اما شاید مهم‌تر از همه این‌ها خودتان باشید. اگر فردی هستید که خواهان رشد و پیشرفت است، باید بتوانید استعدادهای پنهان خود را کشف کنید و در نهایت به یک مهارت و توانایی تبدیل کنید. در این بخش از مطلب توضیح می‌دهیم که چگونه فرد باید استعدادهای خود را پیدا کند؟
چطور استعدادهای خود را پیدا کنیم؟
- با امتحان هنرهای مختلف و روبرو شدن با چالش‌ها، به استعدادهای درونی خود پی ببرید.
- کار های آسانی که دوست دارید انجام دهید. (روی کاری که انجام آن برایتان ساده و دوست‌داشتنی است، تمرکز کنید.)
- کارهایی که از نظرتان پیچیده است، انجام دهید. (بعضی اوقات، استعداد افراد در مواردی نمایان می‌شود که از انجام آن ترس دارند. ولی می‌توانند با ترس خود روبرو شوند و استعدادهای پنهان خود را شکوفا کنند.)
- رویا و علایق خود را دنبال کنید.
- پیگیر موفقیت‌های کوچک خود در زمینه‌های مختلف باشید.
- از تست های استعدادیابی استاندارد استفاده کنید.
- از خانواده، دوستان و حتی مشاور برای شناسایی استعدادها کمک بگیرید.
- از نقاط قوت و ضعف خود آگاهی داشته باشید.
- بعد از شناسایی استعداد، آن را به مهارت تبدیل کنید.
- افراد با استعداد دیگر را بشناسید و از آنها الگو بگیرید.
- سختی‌های مسیر یادگیری و پیشرفت استعدادهای پنهان خود را بپذیرید.
- از تمرین برای پرورش و پیشرفت استعداد خود غافل نشوید.
انواع تست هایی که می تواند در استعدادیابی به شما کمک کنند!
اگر واژه تست های استعدادیابی نوجوانان و کودکان را در اینترنت جستجو کنید، احتمالا با یک فهرست بلندبالا از انواع تست روبرو می‌شوید. این در حالی است که بیشتر این تست‌ها معتبر نیستند و طبیعتا نتایج آنها قابل استناد نیست. از این رو به‌عنوان آخرین بخش از مطلب استعدادیابی سعی داریم، انواع تست‌های معتبر در زمینه استعدادیابی و مهارت‌سنجی را به شما معرفی کنیم.
MBTI از آن دسته تست‌هایی است که می‌تواند به خود فرد کمک کند تا خود را بهتر بشناسد. چرا که تمایل‌ها و گرایش‌ها را به‌خوبی مشخص می‌کند و این خودشناسی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. وقتی بتوانید خود را بهتر بشناسید، شغل مناسبی را برای خود انتخاب می‌کنید، در مواجه با مشکلات راحت‌تر تصمیم‌گیری می‌کنید. همچنین مسیر دسترسی به اهداف و موفقیت برایتان نمایان‌تر خواهد شد.
یکی دیگر از تست‌های عالی برای استعدادیابی شغلی تست نئو است که در زمینه ازدواج، انتخاب شغل و شناسایی اختلالات روانشناسی به شما کمک می‌کند. در این تست پنج فاکتور اصلی در شخصیت افراد بزرگسال مورد بررسی قرار می‌گیرد و در کنار این پنج صفت، شش خصوصیت را نیز بیان می‌کند تا فرد بتواند بعد از انجام تست به یک خودشناسی کامل برسد.
با این تست کودکان و بزرگسالان می‌توانند اشتیاق قلبی و ذاتی خود را به انواع مشاغل و حرفه پیدا کنند. تست هالند از جمله معتبرترین تست‌هایی است که در مسیر انتخاب رشته، هدایت تحصیلی و انتخاب شغل آینده به کمک افراد می‌آید.
احتمالا تا الان خیلی شنیده‌اید که می‌گویند یک فرد باهوش بدون شک IQ بالایی دارد، اما این طور نیست، چرا که بعد از انجام این تست می‌توانید ببینید که انواع مختلفی از هوش در انسان‌ها وجود دارد. در این تست هوش افراد در هشت بخش هوش زبانی کلامی، هوش منطقی ریاضی، هوش موسیقیایی، هوش بدنی جنبشی، هوش تصویری فضایی، هوش بین فردی، هوش درون فردی و هوش طبیعت‌گرا مورد ارزیابی و سنجش قرار می‌گیرد.
این آزمون توسط روون بارآن طراحی شده است و مجموعه‌ای از قابلیت‌ها، توانایی‌های غیر شناختی و صلاحیت‌ها را مورد ارزیابی قرار می‌دهد که در نهایت این مجموعه می‌توانند فرد را در مسیر رسیدن به موفقیت با وجود فشارهای محیطی همراهی کنند.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید خلاقیت یک مهارت است و ربطی به هوش، سن، میزان تحصیلات و غیره ندارد. افراد می‌توانند با توسعه بعضی از توانایی‌ها و قابلیت‌ها در خود خلاقیت را تقویت کنند و از آن در مسیر رسیدن به اهداف بهره ببرند.
در این تست استعدادیابی، استعدادها و مهارت‌ها طبق پنج مولفه تحلیل، ارزیابی، استنتاج، استدلال استقرایی و استدلال قیاسی مورد بررسی قرار می‌گیرد. همه افراد در کل روز فکرهای زیادی در سرشان در جریان است، اما اگر بتوانند تفکر خود را آگاهانه به‌کار ببرند و به‌درستی آنالیز کنند، در حال به‌کارگیری تفکر انتقادی هستند.
بعد از انجام این تست، میزان تسلط شما به کارآفرینی مشخص می‌شود، چرا که می‌دانید افراد کارآفرین باید ارزش جدیدی خلق کنند و در پس خلق این ارزش، تلاش‌های فراوان در کنار پذیرش ریسک‌ها وجود دارد.
سخن نهایی
اگر افراد از انواع تست های استعدادیابی کمک بگیرند، از کلافگی و سردرگمی در آینده در امان خواهند بود و دقیقا در موقعیتی قرار می‌گیرند که می‌توانند به‌طور کامل استعدادها و توانمندی‌های خود را نمایان کنند. بتاتیک یک پلتفرم هوشمند هدایت شغلی است که زمینه انجام انواع تست های استعدادیابی اعم از MBTI، نئو، هالند، هوش چندگانه گاردنر، هوش هیجانی، خلاقیت، تفکر انتقادی و کارآفرینی را برای علاقه‌مندان فراهم می‌کند. اگر می خواهید استعداد شغلی خود را پیدا کنید و یا به دنبال هدایت تحصیلی و شغلی هستید پیشنهاد می کنیم سری به پلتفرم هوشمند استعدادیابی و هدایت شغلی بتاتیک بزنید.
