احتمالا برای شما هم این سوال ها پیش آمده است که هدف من در زندگی چیست؟ من در این دنیا چه رسالتی دارم؟ برای داشتن زندگی شغلی هدفمند چه برنامه ای باید داشته باشم؟ این پرسش ها ممکن است برای هر کسی که میخواهد هدف زندگی و برنامه شغلی خود را بداند، ایجاد شود. امروزه احساس بی هدفی و گمراهی در مسیر زندگی یکی از مشکلات رایجی است که بسیاری از افراد گرفتار آن هستند. در این مقاله به شما کمک می کنیم به این پرسش ها پاسخ دهید و یک زندگی شغلی هدفمند داشته باشید.
فهرست مطالب
هدف چیست؟
قبل از پاسخ به پرسش های بالا باید با مفهوم هدف آشنا شویم. هدف به معنای وضعیتی مطلوب است که فرد می خواهد به آن برسد. هدف می تواند یک دستاورد خاص یا یک تغییر در رفتار یا وضعیت باشد. به عبارت دیگر اهداف تصمیماتی هستند که ما برای حال و آینده خود می گیریم و برای رسیدن به آنها تلاش می کنیم. این اهداف می توانند در زمینه های مختلفی مانند زمینه های شغلی، تحصیلی، روابط فردی و اجتماعی، سلامتی و مالی باشند. اهداف برای هر فرد اهمیت و معنای خاصی دارند. هدف ها به افراد انگیزه پیشروی در زندگی می دهند.
دسته بندی اهداف از نظر زمانی
یکی از رایج ترین دسته بندی اهداف دسته بندی آنها از نظر زمان است. تعیین هدف از نظر زمانی به سه دسته اهداف بلند مدت، میان مدت و اهداف کوتاه مدت، تقسیم بندی می شود. این دسته بندی، روش مناسبی برای دسته بندی اهداف می باشد.
اهداف بلند مدت
اهداف بلند مدت اهدافی هستند که برای رسیدن به آنها باید زمان زیادی صرف کنیم. اینگونه اهداف اغلب موضوعات کلی تری را شامل می شوند. موضوعاتی مثل فارغ التحصیلی در یک رشته دانشگاهی، یادگیری یک مهارت و کسب تخصص و تجربه در آن و مثال هایی مانند اینها.
اهداف میان مدت
اهداف میان مدت نسبت به اهداف بلند مدت به زمان کمتری نیاز دارند. همچنین نسبت به اهداف کوتاه مدت نیازمند صرف زمان بیشتری هستند. به عنوان نمونه گذراندن یک دوره کارآموزی که به طور معمول حدود 1.5 الی 3 ماه طول می کشد، میتواند به عنوان یکی از اهداف میان مدت فرد باشد. گذراندن این دوره به منظور کسب تجربه کاری، آشنایی با محیط کار و وظایف اصلی یک عنوان شغلی است.
اهداف کوتاه مدت
اهداف کوتاه مدت در زمان های کوتاه تری مشخص می شوند. اینگونه اهداف کنار هم دستیابی به اهداف میان مدت و بلند مدت را راحت تر می کنند. از ساده ترین مثال ها برای اهداف کوتاه مدت می توان به هدف گذاری یک دانشجو برای موفقیت در امتحاناتش یا انجام یک پروژه تحقیقاتی چند روزه برای ارائه در کلاس درس اشاره کرد.
انواع هدف های ما در زندگی
علاوه بر دسته بندی اهداف از نظر زمانی، با توجه با معیار های دیگری نیز می توان هدف ها را دسته بندی کرد. زیرا اهداف فقط برای یک موضوع خاص تعیین نمی شوند بلکه در بسیاری از موضوعات مختلف، ما برای خود هدف گذاری می کنیم. این اهداف بر اساس زمینه های زندگی، ارزش ها و باور ها نیز دسته بندی می شوند. در ادامه برخی از انواع هدف ها را معرفی می کنیم.
- هدف های ملی
- اهداف مرتبط با تفریح
- اهداف شغلی
- اهداف تحصیلی
- اهداف مرتبط با مبحث سلامتی
- اهداف مربوط به دستاوردهای شخصی
- اهداف مربوط به روابط عاطفی
در این مقاله می خواهیم با اهداف شغلی و راه های داشتن یک زندگی شغلی هدفمند آشنا شویم.
زندگی شغلی هدفمند به چه معناست؟
زندگی شغلی هدفمند، به معنای داشتن اهداف واقع بینانه و معناداری است که هر شخص در مسیر زندگی شغلی برای رسیدن و موفقیت در کارش تعیین می کند. برای داشتن زندگی شغلی هدفمند فقط تعیین هدف کافی نیست. یعنی علاوه بر تعیین هدف، شخص باید برای رسیدن به آنها برنامه ریزی مناسبی داشته باشد و به مقدار کافی تلاش کند.
چرا باید زندگی شغلی هدفمند داشته باشیم؟
معمولا کسانی که مزایای هدف گذاری را می دانند و با سبک زندگی شغلی هدفمند آشنا هستند، از خواسته ی خود در زندگی به راحتی دست برنمی دارند. داشتن زندگی شغلی هدفمند، به ما کمک می کند تا یک دید کلی از آینده شغلی که می خواهیم به آن برسیم، بدست آوریم. این هدف گذاری ها برای شغل آینده به ما نشان می دهد که در این مسیر چه مهارت هایی را باید یاد بگیریم یا حتی چه مسیر تحصیلی برای رسیدن به شغل مورد نظر مناسب است. همچنین در این هدف گذاری، ما علاوه بر مشخص کردن شغل دلخواه، میزان درآمدی که می خواهیم به آن برسیم را نیز می توانیم مشخص کنیم.
مزایای داشتن یک زندگی شغلی هدفمند
1. راهنمایی و شفافیت مسیر شغلی
داشتن هدف در مسیر شغلی به فرد این امکان را می دهد تا فعالیت هایش جهت داشته باشند. به طور مثال فرد می داند که برای رسیدن به شغل مورد نظرش به چه مهارت هایی نیاز دارد و باید برای یادگیری آنها تلاش کند.
2. بالا بردن انگیزه
به طور کلی داشتن هدف، انگیزه فرد را افزایش می دهد و او را به سمت پیشرفت و توسعه فردی هدایت می کند. به عبارت دیگر شما با تعیین هدف، مسئولیتی را در قبال خود قبول می کنید و این حس مسئولیت مثل یک نیروی پیشران عمل می کند تا به هدف خود دست پیدا کنید.
3. افزایش عملکرد و بهره وری
داشتن یک زندگی شغلی هدفمند عملکرد شما را بهبود می بخشد. چون با هدف گذاری شما دیگر می دانید که چه موضوعاتی مهم هستند و یادگیری چه مهارت هایی لازم است. پس وقت و انرژی خود را صرف فعالیت های مهم می کنید و تمرکز شما بر روی این موضوعات بیشتر است.
4. رشد حرفه ای
اهداف شغلی کمک می کنند تا فرد به پیشرفت حرفه ای برسد، زیرا او در جهت رسیدن به اهدافش تلاش می کند و تجربیات و توانایی های مورد نیاز برای رسیدن به هدف را بدست می آورد.
5. احساس رضایت و خوشبختی
رسیدن به هدف و شغل دلخواه باعث ایجاد احساس رضایت و خوشحالی در افراد می شود. همچنین این احساس رضایت می تواند مثل یک نیروی محرک برای هر فرد عمل کند. به طوری که برای پیشرفت در مسیر اهدافش بیشتر تلاش کند.
آیا زندگی شغلی هدفمند فقط به معنی تلاش برای رسیدن به هدف هاست؟
تنها تلاش کردن برای داشتن یک زندگی شغلی هدفمند و دستیابی به اهداف کافی نیست. کسی که برای داشتن زندگی شغلی هدفمند تلاش می کند باید از این تلاش لذت ببرد. یعنی فرد با گذشتن از هر مرحله در مسیر، احساس خوبی دارد و ادامه آن را با انگیزه بیشتری دنبال می کند. کسی که برای اهدافش مدام تلاش می کند، بالاخره در قسمتی از راه خسته می شود. پس برای داشتن شغل دلخواه یا پیشرفت در مسیر شغلی، باید از تلاش برای هدف های خود لذت ببرید. فردی که با علاقه مسیر زندگی شغلی هدفمند خود را دنبال می کند، نسبت به شغل خود احساس رضایت خواهد داشت.
موانع داشتن زندگی شغلی هدفمند چیست؟
موانع مختلفی ممکن است در راه داشتن یک زندگی شغلی هدفمند و توسعه فردی ما قرار بگیرند. این موانع می توانند شامل عوامل داخلی و خارجی باشند. عوامل داخلی مثل عدم اعتماد به نفس، ترس از شکست، کمبود انگیزه، نداشتن تمرکز و … باشد. همچنین از جمله عوامل خارجی که مانع رسیدن فرد به هدف شغلی اش می شوند می توان به محیط کار نامناسب، مشکلات مالی، تنش های خانوادگی یا اجتماعی و محدودیت های زمانی اشاره کرد. علاوه بر اینها عدم تطابق بین اهداف شخصی و حرفه ای، عدم شناخت کافی از مسیری که در پیش داریم و عدم داشتن مهارت های لازم برای رسیدن به هدف، از دیگر موانع این مسیر هستند.
چطور موانع زندگی شغلی هدفمند را از بین ببریم؟
ما می توانیم با تعیین اهداف و برنامه ریزی دقیق ، ارتقای مهارت های لازم، حفظ انگیزه، استفاده از منابع و پشتیبانی های مناسب این موانع را از بین ببریم. حتما می دانید که از بین بردن برخی از این موانع کار راحتی نیست و شما برای این کار به کمک افرادی نیاز پیدا خواهید کرد. پلتفرم بتاتیک اینجاست تا در مسیر از بین بردن این موانع در هدف گذاری به شما کمک کند و با دادن مشاوره های شغلی تخصصی توسط مربی آینده شغلی تضمین شده ای برایتان بسازد.
چطور از اهداف خود دست نکشیم؟
برای اینکه در مسیر رسیدن به اهداف شغلی خود متوقف نشویم باید آنها را به صورت کامل تعریف کنیم و برای دستیابی به آنها برنامه ریزی داشته باشیم. این برنامه ریزی باید شامل گام های محکم و قابل اندازه گیری باشد که ما را به سمت هدفمان هدایت کند. برای این منظور یکی از بهترین روش ها برای سازماندهی اهداف روش هدف گذاری SMART است. که در ادامه این مقاله به توضیح آن می پردازیم. علاوه بر اینها ما باید از پیشرفت های خود در زندگی شغلی استقبال کنیم و به خاطر اشتباهات خود از ادامه مسیر دست نکشیم.
هدف گذاری SMART چیست؟
روش هدف گذاری SMART یک روش ساماندهی شده برای تعریف اهداف است. این روش به شما کمک می کند تا اهداف خود را به شکلی خاص، قابل اندازه گیری، قابل دستیابی، مرتبط و زمان بندی شده تعریف کنید. روش SMART شامل پنج ویژگی است که در ادامه به معرفی این ویژگی ها می پردازیم.
1. خاص بودن (Specific)
اهداف باید به صورت خاص و واضح باشند به طوری که همه آن را درک کنند. یعنی متوجه شوند که شما به چه چیزی می خواهید دست پیدا کنید. به طور مثال (می خواهم در شغل خود موفق شوم.) یک هدف خاص نیست. این هدف گذاری بهتر است اینگونه بیان شود: (می خواهم به یک Senior در حوزه برنامه نویسی فرانت اند تبدیل شوم.) این یک هدف خاص است. در مثال دوم هدف به صورت مشخص و واضح است، پس برای همه قابل درک می باشد.
2. قابل اندازه گیری (Measurable)
باید قابلیت اندازه گیری پیشرفت در دستیابی به هدف وجود داشته باشد. همچنین معیار، روش اندازه گیری و سطح مطلوب آن هم مشخص شود تا بتوان میزان دستیابی به هدف را ارزیابی کرد. برای نمونه ( این تابستان می خواهم بیشتر از قبل روی مهارت برنامه نویسی خود وقت بگذارم.) یک هدف غیر قابل اندازه گیری می باشد. می توانیم هدف گذاری خود را به (این تابستان روزی دو ساعت تمرین برنامه نویسی انجام می دهم و هفته ای یک پروژه برنامه نویسی را تمام می کنم.) تغییر دهیم.
3. دست یافتنی (Attainable)
هدف های ما باید با توجه به شرایط، قابل دستیابی و ممکن باشند. مثلا اگر یک نویسنده محتوا می تواند در طول هر هفته یک مقاله را منتشر کند هدف گذاری او می تواند به نحوی باشد که علاوه بر انتشار مقاله در همان زمان، مقاله های قبلی را هم ویرایش کند. یا اگر یک برنامه نویس تصمیم دارد که روزی دو ساعت کار کند، هدف گذاری او برنامه نویسی برای 3 ساعت در روز باشد. این هدف گذاری ها به صورت واقع بینانه و قابل دستیابی اند.
4. واقع گرایانه یا مرتبط ( Realistic or Relevant)
اهداف هر فرد باید با توانایی ها، علایق، دغدغه ها و شرایط او مرتبط باشد. برای نمونه اگر شما علاقه ای به شغل پزشکی ندارید، صرفا برای رضایت خانواده نباید این شغل را هدف زندگی شغلی خود قرار دهید.
5. دارای زمان بندی (Time/Timely Bound)
باید یک زمان بندی مشخص برای دستیابی به هدف تعیین شود تا با توجه به آن فعالیت های لازم که نیاز است انجام دهید را برنامه ریزی کنید. به طور مثال هدف گذاری برای انجام یک پروژه برنامه نویسی سخت، در بازه زمانی یک ماه و کار کردن روی آن پروژه در ساعات مشخصی از روز یک هدف گذاری زمان بندی شده است.
چطور برای رسیدن به اهداف خود برنامه ریزی کنیم؟
هدف گذاری برای داشتن یک زندگی شغلی خوب و هدفمند ضروری است. قبل از این هدف گذاری، شما نیاز دارید تا خودتان را بشناسید و از علایق، توانایی ها، استعداد های شغلی خود آگاه شوید. به عبارت دیگر شما باید از مرحله خودشناسی عبور کنید. برای آشنایی بیشتر با استعداد شغلی خود می توانید به مقاله “چطور استعداد شغلی خود را ارزیابی کنیم؟” مراجعه کنید.
معرفی یک ابزار مناسب برای هدف گذاری
My Next Move یکی از سایت های مناسب است که به شما در هدف گذاری شغلی کمک می کند. همچنین این سایت شامل ابزار هایی می باشد که با استفاده از آنها می توانید درباره شغل های مورد نظر خود اطلاعات کسب کنید. یعنی نشان می دهد هر عنوان شغلی به چه مهارت ها و توانایی هایی نیاز دارد و برای افراد با چه علاقه هایی مناسب است.
اهمیت وجود افراد متخصص برای کمک در هدف گذاری
با توجه به نکات در این مقاله انتخاب هدف در زندگی شغلی از اهمیت بالایی برخوردار است. پس باید زیر نظر افراد متخصص این هدف گذاری انجام شود تا با استفاده از تجربیات گذشته و آگاهی آنها از مسیر های شغلی متفاوت بهترین مسیر برای زندگی شغلی آینده ما انتخاب شود. شما می توانید با استفاده از پلتفرم هدایت شغلی بتاتیک و کمک گرفتن از یک مربی شغلی متخصص، در این مسیر بهترین هدف گذاری را برای زندگی شغلی خود داشته باشید. برای آشنایی بیشتر با مربی شغلی و نقش آن در مسیر شغلی هر فرد می توانید به مقاله ” مربی شغلی چه کسی است و چه زمانی به آنها نیاز دارم؟” مراجعه کنید.
سخن نهایی
در نهایت، این مقاله به ما نشان می دهد که تعیین هدف، یک از عوامل کلیدی موفقیت در زندگی شغلی است. همچنین می بینیم که داشتن زندگی شغلی هدفمند، باعث افزایش رضایت شغلی، افزایش بهره وری، ارتقا فردی و حرکت به سوی اهداف بزرگتر می شود. هر چند که ممکن است موانعی در این مسیر جلوی راه ما قرار بگیرند. در این صورت باید با اراده قوی و برنامه ریزی، از این موانع عبور کنیم تا به هدف نهایی خود برسیم. تو هم دنبال هدف گذاری شغلی هستی؟
