هوش مصنوعی (AI) به‌عنوان یکی از حوزه‌های پر رونق و نوآورانه در علوم کامپیوتر و مهندسی نرم‌افزار، به‌طور مداوم توجه محققان و صنعت‌گران را به خود جلب کرده است. با پیشرفت روزافزون فناوری‌های هوش مصنوعی، نیاز به متخصصان و کارشناسان در این زمینه نیز بیشتر می‌شود. در این مقاله، به بررسی شغل متخصص هوش مصنوعی، فرصت‌ها و چالش‌های آن خواهیم پرداخت.
فهرست مطالب
چه شغلی مناسب من است؟
معرفی شغل متخصص هوش مصنوعی
هوش مصنوعی به‌عنوان زیرشاخه‌ای از مهندسی نرم‌افزار است؛ بنابراین می توان گفت سبک زندگی صاحبان این دو حرفه مشابه هم هستند. کارفرمایان از متخصصان هوش مصنوعی مانند مهندسان نرم‌افزار انتظار دارند برنامه‌نویسانی ماهر و با ابزارهای مهندسی نرم‌افزار مانند IDEs، GitHub و Docker باشند. تفاوت اصلی این است که متخصصان هوش مصنوعی عمدتاً روی ساخت برنامه‌هایی متمرکز هستند که منابع لازم را برای رایانه‌ها برای توانایی خودآموزی فراهم می‌کنند. عموما افراد تفاوت دو عنوان شغلی دانشمند داده (Data Scientist) و متخصص هوش مصنوعی را تا حدی یکی می دانند. ممکن است نام دانشمندان داده را شنیده باشید، به‌ویژه پس از آنکه مدرسه‌ی کسب‌وکار هاوارد (Harvard Business School) آن را مسیر شغلی جذاب قرن بیست‌ویکم نامید.
در مقایسه با دانشمندان داده، متخصصان هوش مصنوعی در لایه اجرایی یک پروژه فعال هستند. در حقیقت یک دانشمند داده، اطلاعات و داده‌ها را برای رسیدن به یک بینش تجاری تجزیه‌وتحلیل می‌کند. درحالی‌که یک متخصص هوش مصنوعی داده‌ها را به محصول تبدیل می کند. به عبارت ساده تر یک متخصص هوش مصنوعی بیشتر روی نوشتن کدهایی متمرکز است که مدل‌های علم داده نظری را می‌گیرد و از آنها برای تولید یک محصول یادگیری ماشین استفاده می‌کند؛ بااین‌حال مسئولیت‌های یک متخصص هوش مصنوعی ممکن است بسته به دو عامل کلیدی تغییر کند: ۱. اندازه‌ی سازمان؛ ۲. نوع پروژه.
معرفی مشاغل در بتاتیک
وظایف متخصص هوش مصنوعی
- طراحی، تحقیق و توسعه‌ی پایپلاین یادگیری ماشین مقیاس‌پذیر
- ایجاد نمونه‌های اولیه دیتا ساینس
- یافتن منابع و استخراج مجموعه‌داده‌هایی که برای مقابله با مشکل مدنظر مناسب هستند؛ این کار ممکن است با همکاری مهندسان داده انجام شود
- اطمینان از کیفیت خوب داده‌هایی که استخراج شده‌اند و پاک‌سازی آنها
- استفاده از تجزیه‌وتحلیل آماری برای بهبود کیفیت مدل‌های یادگیری ماشین
- ساخت پایپ لاین داده و مدل
- مدیریت زیرساخت مورد نیاز برای رساندن یک مدل به مرحله‌ی تولید
- استقرار مدل‌های یادگیری ماشین
- نظارت بر سیستم‌های یادگیری ماشین در فرایند تولید و بازآموزی آنها در صورت لزوم
- ساخت فریم‌ورک‌های یادگیری ماشین
و …
فرصت‌های این شغل
- رشد سریع: صنعت هوش مصنوعی در حال رشد سریع است و نیاز به متخصصان ماهر در این زمینه را دارد. باید در نظر گرفت ایجاد الگوریتم‌ها و مدل‌های جدید، تحلیل و بهینه‌سازی داده‌ها و توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی، فرصت‌های شغلی فراوانی را برای متخصصان ایجاد می‌کند.
- حوزه‌های کاربردی متنوع: شغل متخصص هوش مصنوعی در صنایع مختلف قابل استفاده است. هوش مصنوعی در صنعت خودروسازی و حمل و نقل تا بهداشت و درمان، بازاریابی و تجارت الکترونیک کاربرد دارد.
- پاداش مالی: متخصصان هوش مصنوعی بر اساس تخصص و تجربه‌شان، به میزان بالایی از پاداش مالی دست پیدا می‌کنند. شرکت‌ها با رشد این صنعت، به دنبال جذب استعدادهای هوش مصنوعی هستند و حقوق و مزایای جذابی در نظر دارند.
چالش های این شغل
- رقابت شدید: رشد سریع هوش مصنوعی رقابت در این زمینه را افزایش داده است. برای برتری و تمایز در بازار کار، متخصصان هوش مصنوعی نیاز به مهارت‌ها و تجربه‌های برتری دارند تا بتوانند مزیت رقابتی ایجاد کنند.
- پیچیدگی فنی: هوش مصنوعی یک زمینه پیچیده است و درک عمیقی از مفاهیم ریاضی و مهندسی آن نیاز است. این چالش برای برخی از افراد سختی‌های فنی را به همراه دارد.
- مسئولیت اخلاقی: استفاده صحیح از هوش مصنوعی و رعایت اصول اخلاقی در طراحی و استفاده از آن یک چالش مهم است. تصمیم‌گیری هوشمندانه برای جلوگیری از تبعیض، حفظ حریم خصوصی و اطلاعات شخصی و جلوگیری از استفاده نادرست از هوش مصنوعی از مسئولیت‌های یک متخصص هوش مصنوعی است
مهارت های مورد نیاز یک متخصص هوش مصنوعی
مهارت های متخصص هوش مصنوعی
یک متخصص هوش مصنوعی برای انجام وظایف خود نیاز به مهارت‌های گوناگون دارد. در زیر به برخی از مهارت‌های اساسی یک متخصص هوش مصنوعی اشاره خواهیم کرد:
- مفاهیم ریاضی و آماری: در تخصص هوش مصنوعی درک عمیقی از مفاهیم ریاضی و آماری شامل آمار، جبر خطی، نظریه احتمال و بهینه‌سازی نیاز است.
- برنامه‌نویسی: متخصصان هوش مصنوعی توانایی برنامه‌نویسی دارند. آنها باید به زبان‌های برنامه‌نویسی مانند Python، Java یا C++ مسلط باشند تا بتوانند الگوریتم‌های هوش مصنوعی را پیاده‌سازی کنند.
- یادگیری ماشین و شبکه‌های عصبی: مفاهیم یادگیری ماشین و شبکه‌های عصبی برای یک متخصص هوش مصنوعی بسیار مهم است. آنها براساس الگوریتم‌ها و مدل‌های یادگیری ماشین را بسازند.
- پردازش زبان طبیعی: متخصصان هوش مصنوعی به پردازش زبان طبیعی مسلط هستند. این حوزه شامل تحلیل و فهم متون و سیستم‌هایی است که با زبان بشر تعامل می‌کنند.
- تجزیه و تحلیل داده: مهارت در تجزیه و تحلیل داده‌ها و استخراج الگوهای مفید از آنها برای یک متخصص هوش مصنوعی بسیار ارزشمند است. آنها باید توانایی استفاده از ابزارها و روش‌های تجزیه و تحلیل داده استفاده کنند.
تی شیپ مهارتی یک متخصص هوش مصنوعی
مهارت های نرم متخصص هوش مصنوعی
یک متخصص هوش مصنوعی علاوه بر مهارت‌های تخصصی باید برخی از مهارت‌های نرم مانند توانایی حل مسائل و استفاده از روش‌های خلاقانه را نیز تسلط داشته باشد. در زیر به برخی از این مهارت‌ها اشاره میکنیم:
- تفکر تحلیلی: توانایی تفکر تحلیلی و قدرت بررسی و تحلیل مسائل پیچیده و جمع‌آوری داده‌های مرتبط برای یافتن راه حل‌های بهینه از اهمیت بالایی برخوردار است.
- مهارت‌های ارتباطی: توانایی برقراری ارتباط موثر با همکاران، تیم‌های متخصص و مشتریان از جمله مهارت‌های ضروری است. این شامل مهارت‌های گفتاری و نوشتاری، گوش دادن فعال و توانایی انتقال ایده‌ها و مفاهیم پیچیده به صورت ساده و قابل فهم است.
- همکاری و تیم‌ورک: توانایی همکاری با اعضای تیم و همکاری در پروژه‌های گروهی بسیار مهم است. توانایی به اشتراک گذاری دانش، کار در تیم‌های چند دیسیپلین و مدیریت منابع مختلف در قالب یک تیم برای متخصصان هوش مصنوعی اساسی است.
- حل مسئله و انعطاف‌پذیری: حل مسائل پیچیده و پیش‌بینی وقوع مشکلات احتمالی توانمندی ارائه راه حل‌های نوآورانه و انعطاف‌پذیر را افزایش می دهد و به متخصص هوش مصنوعی این قابلیت را می دهد مسائلی که در این مسیر شغلی اتفاق می افتد را کنترل کند.
- مدیریت زمان: توانایی مدیریت زمان، برنامه‌ریزی موثر، توانایی اولویت‌بندی و مدیریت وظایف مختلف در پروژه‌های هوش مصنوعی از اهمیت بالایی برخوردار است.
- انگیزه و پشتکار: توانایی حفظ انگیزه و پشتکار در مواجهه با چالش‌ها، مشکلات و تسهیل‌کننده برای پیشبرد پروژه‌های هوش مصنوعی بسیار حیاتی است.
- توانایی یادگیری مداوم: هوش مصنوعی یک زمینه پویا و در حال تغییر است. بنابراین، متخصصان هوش مصنوعی باید به صورت مداوم دنبال یادگیری باشند و روندها و پیشرفت‌های جدید این حوزه را پیگری کنند.
داشتن این مهارت‌ها به متخصصان هوش مصنوعی کمک می‌کند تا در محیط کاری خود موفقیت بیشتری کسب کنند و به راحتی از پس چالش های این شغل برایند.
آینده بازار کار این تخصص در چه کشورهایی بهتر است؟
هوش مصنوعی به طور گسترده در سراسر جهان به عنوان یک حوزه رو به رشد شناخته می‌شود. با توجه به توسعه روزافزون فناوری‌های هوش مصنوعی و نیاز روزافزون صنایع به تخصص‌های مرتبط، بازار کار برای متخصصان هوش مصنوعی در بسیاری از کشورها در حال رشد است. در ادامه به برخی از کشورهایی که برای متخصصان هوش مصنوعی مقصد خوبی شناخته می‌شوند، اشاره میکنیم:
- ایالات متحده آمریکا: آمریکا به عنوان یکی از قدرتمندترین کشورها در حوزه فناوری و نوآوری، بازار کار فراوانی برای متخصصان هوش مصنوعی ارائه می‌دهد. شرکت‌های فناوری بزرگ مانند گوگل، آمازون، مایکروسافت و فیسبوک درامریکا مستقر هستند. این کشور به عنوان مرکز تحقیقات و توسعه در حوزه هوش مصنوعی شناخته می‌شود.
- کانادا: کانادا نیز به عنوان یکی از مقاصد جذاب برای متخصصان هوش مصنوعی شناخته می‌شود. کشوری با محیط کسب و کار دوستانه، دانشگاه‌های برتر و سیاست‌های مهاجرت پذیر به متخصصان هوش مصنوعی ارائه می‌دهد.
- چین: چین با جمعیت بزرگ و رشد سریع در حوزه فناوری، بازار کار قوی و رقابتی برای متخصصان هوش مصنوعی فراهم می‌کند. شرکت‌های بزرگی مانند مانند بایدو و علی بابا در چین فعالیت می‌کنند و به عنوان مرکز تولید و توسعه هوش مصنوعی شناخته می‌شود.
- انگلستان: با داشتن دانشگاه‌های برتر و مراکز تحقیقاتی معتبر، انگلستان به یکی از مقاصد پرطرفدار برای متخصصان هوش مصنوعی تبدیل شده است. لندن به عنوان یکی از مراکز فناوری و نوآوری مهم در این کشور شناخته می‌شود.
- استرالیا: استرالیا نیز یک بازار کار فعال برای متخصصان هوش مصنوعی است. با داشتن دانشگاه‌های برتر و صنایع فناوری پیشرو، استرالیا به یکی از مقاصد جذاب در حوزه هوش مصنوعی تبدیل شده است.
با توجه به روند تکنولوژی، بازار کار در حوزه هوش مصنوعی به طور پویا تغییر می‌کند. بنابراین، پیگیری توسعه‌های جدید و داشتن مهارت‌های مورد نیاز به توانایی سازگاری با محیط کاری متناسب با این حوزه را الزامی می‌کند.
آینده هوش مصنوعی و بازار این تخصص در ایران به چه صورت است؟
ایران در حوزه هوش مصنوعی رشد خوبی کرده است و در سال‌های اخیر، توجه و استفاده از آن در صنایع مختلف و محققان ایرانی افزایش یافته است. با افزایش توانمندی‌ها و تکنولوژی‌های مرتبط با هوش مصنوعی، این حوزه در ایران پتانسیل رشد و توسعه بالایی دارد. در زیر به برخی جنبه‌های آینده هوش مصنوعی و بازار کار آن در ایران اشاره می‌کنم:
صنایع نوآورانه: هوش مصنوعی در صنایع نوآورانه مانند فناوری اطلاعات، رباتیک، صنعت خودرو، بهداشت و درمان و سایر صنایع مرتبط، بازار کار رو به رشدی را برای متخصصان هوش مصنوعی در ایران ایجاد کرده است. شرکت‌ها و استارتاپ‌های فعال ایرانی در حوزه هوش مصنوعی به رشد خوبی رسیده است و این بازار به تدریج گسترده تر می‌شود.
پژوهش و تحقیقات: دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی ایران نیز در زمینه هوش مصنوعی فعالیت‌های مهمی انجام می‌دهند و با توجه به استعداد و توانمندی پژوهشگران ایرانی، می‌توان انتظار داشت که این حوزه در آینده بهبود و توسعه یابد. پشتوانه قوی پژوهشی در ایران از جمله مزیت‌هایی است که می‌تواند بازار کار هوش مصنوعی را در ایران تحت تأثیر قرار دهد.
استفاده از هوش مصنوعی در خدمات و صنایع ایرانی: با افزایش آگاهی صنایع و شرکت‌های ایرانی درباره توانمندی‌های هوش مصنوعی و برتری‌های آن، استفاده از این فناوری در حوزه‌های مختلف مانند فروشگاه‌های آنلاین، بانکداری، حمل و نقل و خدمات بهداشتی و درمانی در ایران در حال افزایش است. این موضوع نیاز به تخصص‌های هوش مصنوعی را در صنایع داخلی افزایش می‌دهد.
چطور مطمئن شوم که هوش مصنوعی برای من به عنوان مسیر شغلی مناسب است؟
تصمیم‌گیری درباره انتخاب مسیر شغلی مناسب همیشه یک فرآیند مهم و پیچیده است. برای اطمینان حاصل کردن از اینکه هوش مصنوعی برای شما به عنوان مسیر شغلی مناسب است، می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:
- اطلاعات به دست آوردن: با گردآوری اطلاعات درباره هوش مصنوعی، زمینه‌های کاربردی آن، فرصت‌های شغلی، نیازمندی‌های بازار کار و پیشرفت‌های اخیر در این حوزه، می‌توانید درک بهتری از مشاغل حوزه هوش مصنوعی پیدا کنید.
- ارزیابی علاقه و استعداد: بررسی علایق و استعدادهای شخصی در حوزه هوش مصنوعی می‌تواند به شما کمک کند تا متوجه شوید که آیا دارای علاقه قوی و تمایل به فعالیت در این حوزه هستید یا خیر. علاقه مندی به حل مسائل پیچیده، تحلیل داده‌ها، الگوریتم‌ها و مدلسازی با استفاده از هوش مصنوعی نیز یکی از موارد مهم این رشته است. برای شناسایی این بخش پیشنهاد میکنیم از طریق بتاتیک، مسیر استعدادیابی خود را طی کنید.
- آموزش و تحصیلات: بررسی نیازمندی‌های آموزشی در این حوزه و اطلاع از مهارت‌های لازم می‌تواند شما را درباره مسیر تحصیلی مناسب راهنمایی کند. افزایش اگاهی شما درباره هوش مصنوعی از مواردی است که باید میزان ان بررسی شود. برای پی بردن به این موضوع می توانید با منتورهای متخصص در این حوزه جلسه رزرو کنید و مسیر آکادمیکی که این افراد طی کردند آگاهی پیدا کنید.
- تجربه کاری: اگرچه این حوزه در حال رشد است، اما تجربه کاری در زمینه هوش مصنوعی می‌تواند شما را تقویت کند و فرصت‌های شغلی را برای شما فراهم کند. می‌توانید با شرکت در پروژه‌های کوچک، کار با استارتاپ‌ها یا شرکت در دوره‌های عملی مرتبط با هوش مصنوعی، تجربه کاری خود را بالا ببرید.
- مشاوره: مشاوره از افرادی که در حوزه هوش مصنوعی فعالیت می‌کنند، می‌تواند به شما راهنمایی کند و دیدگاه‌های مفیدی را ارائه دهد. می‌توانید با منتورها، متخصصان، اساتید دانشگاه، یا افرادی که در شغل مورد نظر شما هستند، مشورت کنید.
با توجه به این مراحل، می‌توانید تصمیمی اطمینان‌بخش‌تر درباره ادامه دادن به هوش مصنوعی به عنوان مسیر شغلی خود بگیرید. همچنین، دقت کنید هر مسیر شغلی مزایا و چالش‌های خود را دارد و باید با توجه به علاقه‌ها، استعدادها و هدف‌های شخصی خود تصمیم‌گیری کنید.
منابعی که برای توسعه مهارتی در این حوزه پیشنهاد می کنیم؟
در دنیای امروز، هوش مصنوعی به عنوان یکی از حوزه‌های پیشرفته و مورد توجه قرار گرفته است. متخصصان هوش مصنوعی نقش بسیار مهمی در توسعه و پیشرفت این حوزه دارند. بنابراین، توسعه مهارتی متخصص هوش مصنوعی امری ضروری و حائز اهمیت است. در این مقاله، به بررسی منابعی که برای توسعه مهارتی متخصص هوش مصنوعی پیشنهاد میکنیم، می‌پردازیم.
کتاب‌های تخصصی در حوزه هوش مصنوعی:
استفاده از کتاب‌های تالیف شده توسط متخصصان برجسته هوش مصنوعی، یکی از بهترین راهکارها برای توسعه مهارت های لازم است. برخی از کتاب‌های معروف این حوزه شامل “الگوریتم‌های هوش مصنوعی” نوشته استوارت راسل و پیتر نورویگ، و “پایتون و هوش مصنوعی” نوشته سباستین راشکا می‌باشند.
دوره‌های آموزشی آنلاین:
در دنیای دیجیتال امروز، بسیاری از دوره‌های آموزشی آنلاین در حوزه هوش مصنوعی ارائه می‌شوند. این دوره‌ها با استفاده از ویدئوها، تمرینات عملی و ارائه مطالب تخصصی، به شما کمک خواهند کرد تا مهارت‌های لازم را در این حوزه بهبود دهید. برخی از سایت‌های معروف این حوزه شامل Coursera، Udemy و edX می‌باشند.
مقالات علمی:
مطالعه مقالات علمی در زمینه هوش مصنوعی و یادگیری ماشین می‌تواند به شما در درک عمیق‌تر مفاهیم و روش‌های پیشرفته‌تر این حوزه کمک کند. می‌توانید به منابع معتبر مانند IEEE Xplore و Google Scholar مراجعه کنید.
پروژه‌های عملی:
انجام پروژه‌های عملی در زمینه هوش مصنوعی می‌تواند به شما در تثبیت مفاهیم و تجربه عملی در این حوزه کمک کند. می‌توانید از پلتفرم‌های آموزشی آنلاین یا منابع متن‌باز مانند GitHub برای پیدا کردن پروژه‌های مرتبط استفاده کنید. هم چنین می توانید از طریق سایت های فریلنسری مانند پارسکدرز، انجام میدم و کارلنسر به صورت عملی پروژه انجام دهید.
مهارت‌های هوش مصنوعی به طور مداوم در حال توسعه و پیشرفت هستند، بنابراین مطالعه و آشنایی با منابع جدید و به‌روز نیز می‌تواند مفید باشد.
سخن نهایی
هوش مصنوعی یکی از علوم جدید به شمار میرود و فرصت های شغلی فراوانی برای این رشته وجود خواهد داشت. این رشته یکی از رشته های پرکاربرد در کشور های مختلف مانند امریکا، چین،کانادا و انگلستان می باشد.
در این مقاله راه های مختلف اموزش هوش مصنوعی و فرصت ها و چالش های ان را بررسی کردیم. هم جنین بهارت های لازم برای حرفه ای شدن در این حوزه را به تفصیل بحث کردیم. با به کاربردن این اموزش ها می توانید در این زمینه مهارت خود را افزایش دهید.
- با ثبت نام در پلتفرم بتاتیک می توانید علاوه بر خودشناسی و شرکت در آزمون ها مختلف، مسیر شغلی خود را طراحی کنید و از مربیان شغلی و منتورها کمک بگیرید.
