ضرورت هدایت تحصیلی صحیح و نقش خانواده در این مسیر
آیا تا به حال به اهمیت هدایت تحصیلی پایه نهم و انتخاب رشته صحیح برای دوران کنکور فکر کرده‌اید؟ حتما می‌دانید که این انتخاب می‌تواند تاثیر زیادی در سرنوشت دانش‌آموز بگذارد و مسیر او را در آینده تغییر دهد.
عوامل زیادی در تعیین انتخاب رشته آینده دانش‌آموز نقش دارند، برای مثال درآمد، بازار کار، فشار خانواده و غیره می‌تواند در این انتخاب اثرگذار باشد، به‌طوری که گاهی تحت تاثیر این عوامل، فرد نمی‌تواند رشته موردعلاقه خود را دنبال کند و مجبور می‌شود مسیر دیگری را برای آینده خود برگزیند، مسیری که شاید موفقیت زیادی برای او در پی نداشته باشد.
در این مطلب قصد داریم به بیان این موضوعات بپردازیم که استعدادیابی صحیح در مسیر هدایت تحصیلی چه اهمیتی دارد، خانواده در این مسیر چه نقشی ایفا می‌کند؟ و سازوکار سامانه همگام برای انتخاب رشته نهم به دهم چیست؟ برای رسیدن به پاسخ این سوالات تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
فهرست مطالب
استعدادیابی و هدایت تحصیلی!
اهمیت استعدادیابی دانش‌آموزان
آیا شما هم از آن دسته والدینی هستید که فکر می‌کنید تنها در صورتی که کودکتان در درس‌هایی مثل ریاضی نمره بالایی بیاورد با استعداد است و هوش بالایی دارد و در صورتی که نتواند نمره‌های بالایی در این درس‌ها بیاورد، پس او را بی‌استعداد می‌دانید؟
اما این تصور کاملا اشتباه است، چرا که استعدادهای افراد با یکدیگر فرق می‌کند، برای مثال فردی امکان دارد در کارهای هنری مهارت داشته باشد و لزوما توانایی در حل مسائل محاسباتی و هوش نمی‌تواند ملاک تعیین استعداد باشد.
در چنین شرایطی است که مساله استعدادیابی اهمیت پیدا می‌کند، چرا که اگر خانواده‌ها شرایطی را برای فرزند خود فراهم کنند تا کودک بتواند به استعدادها و توانایی‌های خود پی ببرد و سپس بستر لازم برای شکوفایی این استعدادها را فراهم کنند، فرزند موفق‌تری در آینده خواهند داشت.
استعدادیابی صحیح از همان دوران کودکی می‌تواند نقش خود را به طور موثری نشان دهد، چون برای مثال وقتی از همان سنین پایین بدانید که کودکتان بیشتر به چه کاری علاقه‌مند است، پس شرایط را برای او مهیا می‌کنید. از طرفی وقتی بدانید فرزندتان بیشتر به چه حوزه‌هایی علاقه‌مند است، حتی در انتخاب کلاس‌های فوق برنامه در تابستان هوشمندانه عمل می‌کنید.
همان‌طور که می‌دانید یکی از حساس‌ترین انتخاب‌های دانش‌آموزان در مقطع نهم رقم می‌خورد، وقتی که باید رشته آینده خود را مطابق هدایت تحصیلی مقطع نهم انتخاب کنند. این بدون شک یک انتخاب سرنوشت‌ساز و مهم است و باید در مورد آن خیلی بادقت و وسواس زیادی عمل کنند.
حال در شرایطی که شما از استعداد فرزند خود آگاهی دارید و دقیقا فرزند شما می‌داند که به چه حوزه‌ای علاقه‌مند است، این دوره را بدون هیچ مشکلی طی می‌کنید. همان‌طور که در مطلب، با تست استعدادیابی هوشمندانه راه خود را انتخاب کنید، به این موضوع اشاره کردیم که افراد معمولا در موضوع‌هایی که به آن علاقه دارند، استعداد نیز دارند و می‌توانند در آن زمینه‌ها بسیار موفق ظاهر شوند.
وقتی بدانید که کودک خود برای مثال به حوزه گرافیک و برنامه‌نویسی علاقه‌مند است و از طرفی نمی‌داند که دقیقا کدام رشته را برای آینده خود انتخاب کند، می‌توانید در تابستان فرصت یادگیری این مهارت‌ها را در اختیار او قرار دارید و او را با این فضاهای کاری بیشتر آشنا کنید تا بتواند برای انتخاب رشته آینده خود با دید بهتری تصمیم‌گیری کند.
اهمیت انتخاب رشته صحیح در پایه نهم
انتخاب رشته صحیح در مقطع نهم می‌تواند اثرات مفیدی برجای بگذارد و این درحالی است که با یک انتخاب اشتباه، آینده دانش‌آموز تحت تاثیر قرار می‌گیرد. از آن جایی که بیشتر خانواده‌ها در خصوص هدایت تحصیلی مقطع نهم اطلاعی ندارند و در مدارس نیز اطلاعات کافی در اختیار دانش‌آموزان قرار نمی‌گیرد، امکان دارد اشتباه‌های زیادی در این مسیر رخ دهد.
این انتخاب اشتباه می‌تواند تبعات زیادی داشته باشد، به طوری که بعدها در مقاطع تحصیلی بالاتر دانش‌آموز مجبور می‌شود، رشته تحصیلی خود را تغییر دهد و این تغییر رشته به هیچ عنوان آسان نیست، چرا که تحت‌تاثیر عوامل مختلفی مانند ظرفیت مدارس، نمرات کسب شده از دروس مختلف و غیره قرار می‌گیرد.
این که شما قرار است چه شغلی را برای آینده خود در نظر بگیرید و در دانشگاه در رشته‌ای تحصیل کنید، همه و همه به هدایت تحصیلی مقطع نهم برمی‌گردد.
انتخاب اشتباه در این دوره می‌تواند پیامدهای منفی زیادی برایتان داشته باشد و یکی از اصلی‌ترین این پیامدها، عدم انگیزه و علاقه کافی برای تحصیل در رشته‌ای است که بدون هیچ مشورتی، آن را انتخاب کرده‌اید.
وقتی رشته‌ای را برای تحصیل انتخاب می‌کنید که با استعدادها و علایق شما متناسب نیست، می‌تواند اعتمادبه‌نفس شما را تحت‌تاثیر قرار دهد، چرا که به آن زمینه علاقه‌ای ندارید و طبیعتا هدفی را برای آینده خود در نظر نمی‌گیرید.
عوامل تاثیرگذار در هدایت تحصیلی صحیح پایه نهم
بعد از اطلاع از اهمیت انتخاب صحیح رشته پایه نهم، اکنون بد نیست که بدانید چه عواملی در تعیین درست انتخاب رشته آینده دانش‌آموز اثرگذار هستند، دقت داشته باشید که تمام عوامل بیان شده در ادامه در کنار یکدیگر در این مورد نقش دارند و در نظر نگرفتن حتی یک مورد می‌تواند نتیجه عکس را در پی داشته باشد.
علاقه حرف اول را می‌زند
یکی از اصلی‌ترین عواملی در که در انتخاب رشته مقطع نهم نقش ایفا می‌کند، علاقه دانش‌آموز به رشته است، حال در این شرایط برخی از دانش‌آموزان تحت‌تاثیر حرف‌های دوستان و خانواده قرار می‌گیرند و به دنبال علاقه خود نمی‌روند.
اگر به‌دنبال علاقه خود نروید، چیزی جز بی‌انگیزگی و نداشتن هدف در آینده نصیبتان نمی‌شود، چرا که شرط موفقیت در رشته تحصیلی تنها و تنها علاقه و انگیزه‌ای برای ادامه دادن است، وقتی به آن حوزه علاقه نداشته باشید، طبیعتا نمی‌توانید سختی‌های آن را تحمل کنید و به‌دنبال کسب هدف‌های بیشتر نیز نخواهید بود.
انتخاب رشته به شخصیت افراد بستگی دارد!
آشنایی با نوع رفتار، طرز فکر و نقاط قوت و ضعف می‌تواند در انتخاب رشته بسیار کمک‌کننده باشد، برای مثال شما اگر به خوبی خودتان را بشناسید، می‌توانید شغل مناسب‌تری را در آینده برای خودتان انتخاب کنید.
به‌عنوان مثال افراد با شخصیت برون‌گرا، بیشتر تمایل دارند که در جمع باشند و کارهای گروهی را انجام دهند، طبیعتا این افراد از نشستن پشت میز و انجام کارهای تکراری اداری خسته می‌شوند و این در حالی است که افراد درون‌گرا، خیلی تمایلی به بودن در محیط‌های شلوغ و انجام فعالیت‌های دسته جمعی ندارند.
دقت داشته باشید که هیچ کدام از این ویژگی‌های شخصیتی دلیل بر ضعف افراد نیست و این تنها یکی از ویژگی‌های شما است و افرادی که به‌خوبی خودشان را بشناسند، در آینده افراد موفق‌تری در زمینه کاری و زندگی خود خواهند بود.
یکی از بهترین تست‌هایی که در کنار استعدادیابی، به شخصیت‌شناسی بیشتر افراد کمک می‌کند، تست های نظیر MBTI و نئو است که بعد از انجام این تست و مشاهده نتایج می‌توانید در رابطه با زندگی خود بهتر تصمیم‌گیری کنید.
البته فراموش نکنید استایل کاری و ارزش های کاری موضوعات خیلی مهمی هستند که تحلیل آن ها به راحتی از طریق تست های رایگان موجود در اینترنت انجام نمی شود و برای انتخاب شغل و مسیر صحیح تحصیلی نیاز به اطلاعات آن ها داریم. (برای ارزیابی جامع و کامل جهت استعدادیابی شغلی و هدایت تحصیلی کلیک کنید!
هدف مهم است!
انتخاب صحیح رشته در مقطع نهم، در انتخاب رشته دانشگاهی و شغل فرد در آینده اثرگذار است و حتی می‌توان آن را از هدف مهم‌تر دانست، چرا که ابتدا باید انتخاب درستی صورت گیرد تا فرد بتواند متناسب با آن انتخاب، هدف‌گذاری کند.
این که دانش‌آموز بداند قرار است در پایه دهم در کدام یک از رشته‌های تجربی، ریاضی، علوم انسانی و فنی به تحصیل ادامه دهد، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. اما این در شرایطی است که بیشتر دانش‌آموزان و حتی خانواده‌ها تنها به برگه هدایت تحصیلی توجه دارند و طبق آن، اولویت الف را به‌عنوان رشته تحصیلی انتخاب می‌کنند.
برای انتخاب رشته، بدون شک تا مقطع نهم یک اطلاعات حداقلی را نسبت به حوزه‌های کاری مختلف پیدا کرده‌اید و طبق این اطلاعات، می‌توانید تشخیص دهید که چه هدفی در آینده دارید و در کدام موقعیت کاری خودتان را تصور می‌کنید.
البته در کنار هدف، در نظر گرفتن روحیات اخلاقی و حتی جسمی در انتخاب رشته آینده اثرگذار است، شاید این مسائل در این مقطع خیلی به‌نظر ساده و بی‌اهمیت جلوه کند، اما در سال‌های بعدی اگر انتخاب درستی نداشته باشید، به‌خوبی می‌توانید اثرات این بی‌توجهی را مشاهده کنید.
آشنایی با بازارکار هر رشته!
اگر می‌خواهید در مسیر انتخاب رشته مقطع نهم عالی عمل کنید، بهتر است در خصوص رشته‌ها اطلاعاتی داشته باشید، برای مثال بدانید که با تحصیل در رشته علوم انسانی در آینده می‌توانید در چه حوزه‌هایی مشغول به کار شوید.
البته دقت داشته باشید تنها به صرف درآمد بالا و پرستیژ کاری نمی‌توانید شغل آینده خود را انتخاب کنید، چون همان‌طور که در بالاتر بیان کردیم شرط موفقیت در یک رشته و کار، داشتن علاقه زیاد است و افرادی که برای انجام یک کار شور و شوق دارند، می‌توانند در آن زمینه موفق شوند.
البته تنها در نظر گرفتن علاقه، صحیح نیست، بلکه باید استعدادهای خود را نیز در نظر بگیرید، برای مثال شاید شما عاشق کارهای مهندسی باشید، اما از پس درس ریاضی تا به الان خوب برنیامده‌اید، پس انتخاب این رشته برای آینده شاید مناسب نباشد. البته درنظر گرفتن تنها نمره کتبی از دروس نمی‌تواند تعیین‌کننده استعداد باشد، اما موردی است که بهتر است به آن توجه کنید.
روند انتخاب رشته نهم به دهم توسط آموزش و پرورش
از آن جایی که انتخاب رشته تحصیلی آینده یکی از اصلی‌ترین انتخاب‌های دانش‌آموزان است و امکان دارد دانش‌آموزان نتوانند انتخاب درستی داشته باشند، وزارت آموزش و پرورش با اجرای روند هدایت تحصیلی، سعی دارد راهنمایی درستی مطابق با علاقه، توانایی‌ها، ویژگی‌های شخصیتی و در نظر گرفتن بازار کار مشاغل مختلف پیشنهادهایی در اختیار دانش‌آموزان قرار دهد.
در هدایت تحصیلی پایه نهم، انتخاب‌های دانش‌آموز، عملکرد تحصیلی وی، نظر معلمان، نتیجه آزمون‌های مشاوره‌ای، نظر مشاوران، نظر خانواده و همچنین نیاز استانی و کشوری به آن رشته ملاک قرار می‌گیرد.
در سایت همگام امکان تکمیل فرم اولویت‌بندی برای هدایت تحصیلی در اختیار دانش‌آموزان مقطع نهم قرار می‌گیرد. دانش‌آموزان موظف هستند در یک زمان تعیین شده نسبت به تکمیل فرم اقدام کنند و برای انتخاب اولویت‌های خود دقت بالایی به خرج دهند.
شاید خانواده این تصور و داشته باشند که تنها نظر مشاوران مدرسه در خصوص انتخاب رشته آینده کافی است، در صورتی که اصلا به این صورت نیست، چرا که یک مشاور در خصوص تمام مشاغل اطلاعات ندارد و از طرفی شاید به قدر کافی در خصوص روحیات فرزند شما اطلاعاتی نداشته باشد، بنابراین استناد تنها به حرف مشاور و برگه هدایت تحصیلی اصلا درست نیست.
از طرفی قبل از اقدام برای مشورت گرفتن از مشاوره مدرسه، دانش‌آموز باید یک شناخت کافی از خود داشته باشد تا بتواند در خصوص علایق، توانایی‌ها و دیگر ویژگی‌های شخصیتی خود بیشتر توضیح دهد تا مشاور بتواند به درستی او را راهنمایی کند.
تا به این بخش از مطلب سعی کردیم توضیح دهیم که انتخاب رشته صحیح مقطع نهم چه اهمیتی دارد و چه عواملی در انتخاب صحیح تاثیرگذار هستند. اکنون قصد داریم در خصوص یکی از اصلی‌ترین عوامل تاثیرگذار در این مسیر، یعنی والدین صحبت کنیم.
ضرورت حضور خانواده در مسیر هدایت تحصیلی
در زمان استرس‌زا انتخاب رشته سعی کنید همراه فرزند خود باشید، اما همراهی صحیح در این دوران از هر چیزی مهم‌تر است و قرار نیست به استرس این فضا اضافه کنید.
از خانواده انتظار می‌رود در این دوران فضایی مناسب برای فرزند خود به‌وجود آورند، حال این فضای مناسب با داشتن اطلاعات کافی از علایق، توانمندی‌ها و استعداد فرزند شکل می‌گیرد. در این دوران سعی کنید که همراه فرزند خود باشید و به او کمک کنید.
خانواده دقیقا همان جایی است که شخصیت فرزند شکل می‌گیرد و هیچ شخصی بهتر از خانواده از خلقیات و روحیات فرزند خود اطلاع ندارد و این اطلاعات می‌تواند به خودآگاهی فرزند کمک زیادی کند. اما خانواده‌ها نباید این تصور را داشته باشند که به‌دلیل داشتن اطلاعات بالا از فرزند خود می‌توانند تصمیم نهایی را بگیرند، خانواده تنها می‌تواند به فرزند خود کمک کند.
تحمیل کردن ممنوع!
حال در این مسیر، نقش خانواده در هدایت تحصیلی صحیح و انتخاب رشته دوران کنکور بسیار مهم است، به‌طوری که می‌گویند قرار نیست شما انتخابی را به فرزند خود تحمیل کنید. دوران انتخاب رشته مقطع نهم و کنکور به اندازه کافی چالش‌برانگیز است، بنابراین خانواده‌ها باید سعی کنند همراه فرزند خود باشند و از استرس این دوران کم کنند.
خانواده‌های زیادی وجود دارند که در مسیر انتخاب رشته و هدایت تحصیلی، علاقه و استعداد فرزند خود را مدنظر قرار نمی‌دهند و با حرف‌های خود، به‌نوعی او را مجبور می‌کنند که مسیری را انتخاب کند که اصلا دانش‌آموز علاقه‌ای به آن ندارد. ضررهای این تحمیل نه تنها آینده خود دانش‌آموز را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، بلکه خانواده نیز در آینده ضررهایی را متحمل می‌شوند.
این تحمیل خانواده می‌تواند تحت‌تاثیر چند عامل باشد، برای مثال خانواده‌ها شرایط اقتصادی جامعه را مدنظر قرار می‌دهند و سعی دارند فرزند خود را به سمت شغل‌هایی با درآمد بالا مثل رشته‌های پزشکی سوق دهند یا حداقل به نوعی مشاوره می‌دهند که فرزندشان به سمت کارهای دولتی روی بیاورد، اما در این شرایط خانواده‌ها مساله علاقه و استعداد فرزند خود را از یاد می‌برند.
حتی برخی از خانواده‌ها، سعی دارند رویاهای از دست رفته خود را در فرزندشان عملی کنند، چون دوست داشتند خودشان پزشک شوند و نتوانسته‌اند، حال فرزند خود را به آن سمت سوق می‌دهند.
خانواده‌ها بهتر است بدانند که با تحمیل انتخاب‌های خود به فرزند نمی‌توانند به هدف خود برسند، تنها لازم است کمی بیشتر در خصوص توانایی‌ها، مهارت‌ها و علایق فرزند خود اطلاعات جمع‌آوری کنید و سپس اطلاعات لازم در خصوص بازار کاری رشته‌های مختلف را در اختیار فرزند خود قرار دهید و در نهایت انتخاب نهایی را به فرزند خود بسپارید.
حتما می‌دانید که قرار نیست همه افراد استعدادهای یکسانی داشته باشند، به‌طوری که حتی دوقلوها نیز استعدادهای متفاوتی دارند و هیچ دو فردی شبیه به یکدیگر نیستند.
برای این که بچه‌ها بتوانند در مبحث انتخاب رشته نهم و دوران کنکور، درست تصمیم‌گیری کنند، لازم است که اطلاعات را به‌درستی به فرزند خود منتقل کنند و از آن جایی که در مورد فرزند خود اطلاعات بیشتری دارند، سعی کنند در خودآگاهی بیشتر به فرزند خود کمک کنند.
حال اگر خانواده‌ها نمی‌توانند اطلاعات درستی به فرزند خود انتقال دهند، لازم است که از مشاور کمک بگیرند تا اطلاعات اشتباهی در اختیار فرزندان خود قرار ندهند.
سخن نهایی
بنابراین همان‌طور که گفتیم مساله استعدادیابی در زمینه هدایت تحصیلی مقطع نهم و انتخاب رشته دوران کنکور، می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد، چرا که دانش‌آموز شناخت بیشتری از خود پیدا می‌کند و از طرفی خانواده‌ها می‌توانند کودک خود را بیشتر راهنمایی کنند.
خانواده در مسیر هدایت تحصیلی نقش بسیار بزرگی را ایفا می‌کند، از این رو باید والدین روابط عالی با فرزند خود برقرار کنند و اطلاعات زیادی داشته باشند تا بتوانند راهنمایی‌های مناسبی در اختیار فرزند خود قرار دهند.
از این رو می‌توانید از پلتفرم هوشمند استعدادیابی شغلی بتاتیک کمک بگیرید و با انجام تست‌های استعدادیابی، به صورت کاملا هدفمند برای آینده خود تصمیم‌گیری کنید. در این پلتفرم آزمون‌های مختلفی برای استعدادیابی طراحی شده است که با انجام هر کدام می‌توانید به شناخت بیشتری از خود برسید و مسیر خود را راحت‌تر پیدا کنید.
- انتخاب درست شانسی نیست!
هوشمندانه است…
