تاکنون به این فکر کرده اید شغلی که به دنبال آن می گردید باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟ یا اینکه اصلا چه شغلی با روحیات و شخصیت شما بیشترین سازگاری را دارد؟ اصلا استعداد شغلی شما چیست؟ انتخاب شغل مناسب یکی از مهم ترین تصمیم گیری های زندگی هر فرد است که نقش زیادی در آینده او دارد. در این مقاله تلاش می کنیم با شناخت تیپ های شغلی و بررسی آنها استعداد شغلی خود را بشناسیم و بر اساس آن بهترین و مناسب ترین شغل را پیدا کنیم. اگر شما هم به دنبال شناخت خود و پیدا کردن استعداد شغلی تان هستید در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.
منظور از تیپ شغلی چیست؟
قبل از پیدا کردن استعداد شغلی ما باید تیپ شغلی منطبق با خودمان را بشناسیم. افراد شخصیت ها و خصوصیات متفاوتی از هم دارند. آزمون رغبت سنج شغلی، توسط جان هالند استاد جامعه شناسی دانشگاه جانز هاپکینز و روانشناس آمریکایی ابداع شد. در این آزمون، هالند تیپ های شغلی را به شش دسته تقسیم می کند که نتیجه این آزمون برای هر فرد متفاوت است. برای یافتن استعداد شغلی ما نیاز داریم تا تیپ شغلی خود را نیز بدانیم.
تیپ های شغلی در گروه بندی هالند عبارتند از:
1. هنری
2. جستجوگر
3. کارآفرین یا متهور
4. اجتماعی
5. واقع گرا
6. قراردادی
استعداد شغلی هر گروه از این افراد متناسب با یک سری از مشاغل می باشد. برای مثال اگر شما فردی با تیپ غالب قراردادی هستید احتمالا مشاغلی مانند امور حسابداری و یا برنامه نویسی می تواند برای شما مناسب باشد یا فرض کنید تیپ غالب شما متهور باشد در این صورت احتمالا مشاغلی که مجبور به ارتباط زیاد با دیگران باشید برای شما جذاب تر خواهد بود!
چرا قبل از یافتن استعداد شغلی باید تیپ شغلی خود را بدانیم؟
تیپ شغلی به ما نشان می دهد که چه ویژگی هایی در ما پررنگ تر است و این خصوصیات بیشترین تناسب را با کدام مشاغل دارد. صبر کنید تا با یک مثال اهمیت دانستن تیپ شغلی را در مسیر یافتن استعداد شغلی نشان دهیم. به عنوان نمونه یک متخصص بازاریابی محتوایی باید شخصیتی متهور داشته باشد. به این منظور که فرد از کار کردن با دیگران و بحث کردن با افراد مختلف و متقاعد کردن آنها برای رسیدن به اهداف کاری، تجاری و سازمانی لذت ببرد. این شخص باید فرد جستجوگری نیز باشد.
آیا فقط چند خصوصیت خاص در یک عنوان شغلی اهمیت دارند؟
البته توجه داشته باشید که داشتن این ویژگی ها به معنی اهمیت نداشتن خصوصیات دیگر نیست. بلکه به این معناست که ویژگی های نام برده شده در این عنوان شغلی اهمیت بیشتری دارند. در نتیجه فردی که شخصیت نزدیکتری به این تیپ شغلی داشته باشد برای این کار مناسب تر است. در فرآیند طراحی مسیر شغلی کسی که با تیپ و استعداد شغلی خود آشنا باشد، به طور آشکار از افرادی که بدون آگاهی کامل سراغ مشاغل غیر متناسب خود می روند، موفق تر است.
یک نکته مهم:
موضوع خیلی مهمی در تناسب سنجی مشاغل و ارتباطش با تیپ شغلی شما هست که باید حتما به آن توجه کنید! در سایت های مختلف در یک آزمون هالند شرکت می کنید و بر اساس نتایج تیپ شغلی، یکسری مشاغل متناسب برای شما لیست می شود که خب اشتباه نیست. اما حرفه ای و دقیق هم نیست. برای حل این چالش می توانید وارد پلتفرم هدایت شغلی بتاتیک شوید، چرا که نه تنها آزمون هالند بلکه 5 مرحله ارزیابی برای سنجش تیپ شغلی شما طراحی شده است. نتایج آزمون ها توسط هوش مصنوعی که توسعه داده شده با بیش از 3 میلیون داده دیگر تحلیل و تطبیق سنجی می شود. در ادامه بر اساس نتایج این آزمون ها گزارشی از مشاغل متناسب با استعداد شغلی تان نمایش داده می شود. که می توانید این اطلاعات را در بخش استعدادیابی شغلی بررسی کنید.
استعداد شغلی چیست و چه تفاوتی با تیپ شغلی دارد؟
تیپ شغلی بر اساس علایق و تمایلات هر فرد تعیین می شود و نشان می دهد که روحیات هر شخص با چه چیزهایی در محیط کار سازگاری دارد. لازمه پیدا کردن استعداد شغلی گذشتن از مرحله شناخت تیپ شغلی است. پس از طی کردن این مرحله، ما می توانیم مشاغل نزدیک به شخصیت خود را راحت تر پیدا کنیم. مشاغلی که به احتمال قوی برای ما مناسب تر هستند.
استعداد داشتن در یک عنوان شغلی به چه معناست؟
استعداد داشتن در یک شغل به این معنی نیست که بعد از پیدا کردن عنوان شغلی مناسب بلافاصله می توانیم شروع به کار کنیم. بلکه یعنی ما به خاطر تمایل داشتن به فعالیت های شغل مدنظر رغبت بیشتری به یادگیری در آن کار داریم. به همین دلیل راحت تر، در شغل خود موفقیت بدست می آوریم. بعد از شناخت استعداد شغلی، باید بتوانیم مشاغل متناسب با خود را تحلیل کنیم. برای تحلیل یک شغل در گام اول باید تمایلات شغلی ما با شغل مدنظر تناسب سنجی شود. به طور مثال کسی که در نتیجه آزمون هالند، تیپ شغلی قراردادی در او پر رنگ تر است، برای عنوان شغلی متخصص آمار درصد تناسب سنجی بالاتری به نسب فردی که تیپ شغلی هنری در او غالب است خواهد داشت.
تناسب سنجی چیست و به ما چه اطلاعاتی می دهد؟
منظور از تناسب سنجی شغلی، ارزیابی تیپ شغلی که در واقع رغبت سنج شغلی می باشد و تطبیق بندی آن با صنایع و مشاغل مختلف است. که میزان تناسب تیپ شغلی شما را با شغل مدنظر نشان می دهد. یعنی می گوید که شغل مورد نظر از لحاظ شرایط شغلی، روحیات، نوع فعالیت، نقاط ضعف و قوت و تمایلات شخصی با شما تطابق دارد یا نه. در ادامه هوش مصنوعی با تحلیل نتایج آزمون ها، انتخاب یا حذف این گزینه شغلی را به شما توصیه می کند. نکته قابل توجه این است که در این مسیر مهم، ما به سایتی احتیاج داریم که این مراحل را به صورت پیوسته دنبال کند و در صورتی که به راهنمایی و یا مشاوره اختصاصی نیاز داشتیم ما را به افراد متخصص متصل کند.
چرا آزمون های رایگان برای استعداد یابی شغلی مناسب نیستند؟
استفاده از آزمون های رایگان که فقط شامل یکی از این مراحل پیوسته است کمکی در راستای کشف استعداد شغلی نخواهد کرد. همچنین نتیجه نهایی تناسب سنجی باید با ارائه دلایل منطقی و ذکر نقاط ضعف و قوت ما در عنوان شغلی با توجه به استعداد شغلی مان و تحلیل عنوان شغلی مدنظر به ما گزارش شود.
چیزهایی که باید درباره یک عنوان شغلی بدانیم؟
پس از طی کردن مراحل نام برده و مشاهده نتیجه تناسب سنجی بر اساس استعداد شغلی باید به تحلیل دقیق تر عنوان شغلی بپردازیم و شغل مورد نظر را در چهار بخش مجزا بررسی کنیم. برای نتیجه گیری بهتر و کسب آگاهی بیشتر از هر عنوان شغلی، بخش هایی که برای تحلیل مشاغل نیاز داریم را در پایین معرفی می کنیم:
1.سبک کاری
2.استایل کاری
3.مهارت های نرم و پایه
4.مهارت های سخت
در ادامه به توضیح هر کدام از این چهار بخش می پردازیم.
منظور از سبک کاری چیست؟
سبک کاری یا استراتژی شغلی روشی است که هر فرد وظایف خود را طبق آن انجام می دهد. یا به عبارت ساده تر فعالیت هایی که شما در آن شغل تجربه خواهید کرد را به شما نشان می دهد.در این بخش شما یک دید کلی نسبت به کارهایی که باید انجام دهید بدست می آورید.
سبک کاری یک متخصص بازاریابی محتوایی چیست؟
به طور مثال برای یک متخصص بازاریابی محتوایی داشتن سبک کاری مدیریتی و کسب و کاری بیشترین اهمیت را دارد. به عبارت دیگر، افراد در این شغل فعالیت هایی از قبیل متقاعد کردن دیگران، هدایت و مدیریت تیم ها را همیشه تجربه می کنند. از فعالیت های پر اهمیت دیگر در این شغل تحقیق و جستجوگری می باشد. به این منظور که شخص با کارهایی مثل مطالعه و تحقیق در مورد پدیده ها یا رفتار انسان ها و تحلیل و پیشبینی آن ها به کمک داده ها، اطلاعات، برنامه نویسی و … نیز سرو کار دارد. همچنین نقش سبک کاری فرآیندی و قراردادی هم در این شغل پررنگ می باشد.
اگر هنوز نمی دانید که متخصص بازاریابی محتوایی چه کسی است و چه وظایفی دارد می توانید به مقاله “نویسنده محتوا” مراجعه کنید.
چطور استایل کاری یک شغل را بفهمیم و آن را در خود ارتقا دهیم؟
استایل کاری شامل ویژگی ها و صفات رفتاری است که در هر عنوان شغلی باید در خود توسعه دهید. ممکن است بسیاری از صفات و خصوصیات رفتاری در یک شغل نیاز باشد اما در هر عنوان شغلی با توجه به شرایط و نیاز هایی که دارد می توانیم به استایل های کاری متفاوتی اشاره کنیم. پس بهتر است که بیشتر مورد توجه و بهبود قرار بگیرند.
استایل کاری متخصص بازاریابی محتوایی چگونه است؟
برای نمونه متخصص بازاریابی محتوایی باید دارای صفاتی مثل تفکر تحلیلی، جزئی نگری، مسئولیت پذیری، مورد اعتماد بودن و … باشد. فردی که دارای تفکر تحلیلی قوی نباشد قطعا در طی فرایند شغلی خود دچار مشکلاتی می شود که روند کار را برای او مختل خواهد کرد. پس لازم است کسی که سراغ این شغل می رود خصوصیات نام برده شده در او محسوس باشد.
اگر فقط برخی ویژگی های یک استایل کاری را نداشتیم چه کنیم؟
در برخی مواقع ممکن است فرد در عین حال که بیشترین تناسب را با یک عنوان شغلی دارد نتواند برخی ویژگی ها را در خود ارتقا دهد. در چنین موقعیت هایی بهتر است فرد از مشاورین متخصص در مسیر شغلی که دارای تجربه و مهارت کافی هستند کمک بگیرد تا بهترین راهکار را پیدا کند. البته در صورتی که احساس کردید برخی از ویژگی های لازم را در استایل کاری خود ندارید و در انتخاب عنوان شغلی خود مصمم هستید، بهتر است برنامه هایی برای توسعه و بهبود آنها بریزید. جهت آشنایی با مربی شغلی و نقش آن در مسیر شغلی می توانید به مقاله “مربی شغلی و منتور چه کسی است؟” مراجعه کنید.
مهارت های نرم و پایه چه مهارت هایی هستند؟
مهارت های نرم در واقع مهارت های غیرفنی هستند که بیشتر به تعامل و ارتباطات ما با دیگران مربوط می شود و شامل هوش هیجانی، توانایی مذاکره، خلاقیت، کارتیمی و … می باشد و می توانیم بگوییم در بازار کار امروز یکی از کلیدهای اصلی برای موفقیت و پشت سر گذاشتن مسیر رشد و توسعه، داشتن و توسعه همین مهارت های نرم است!
چرا داشتن مهارت های نرم در نظر کارفرما تاثیر دارد؟
امروزه کارفرماها به این نتیجه رسیده اند که برای توسعه تیم خود به دنبال افرادی باشند که مهارت های نرم متناسب را دارا هستند. زیرا در مقابل تغییرات و یادگیری منعطف تر هستند و می توانند به رشد کسب و کار کمک شایسته تری بکنند.
در ادامه برای آشنایی بیشتر به مثال متخصص بازاریابی محتوایی دقت کنید. طبق گزارشات و تحلیل های منتشر شده چنین فردی باید از مهارت هایی همچون:
1- مطالعه و درک مطلب
2- حل مسئله پیچیده
3- گوش دادن فعال
4- تفکر انتقادی و …
برخوردار باشد. مثلا کسی که در مطالعه و درک مطلب مهارت کافی دارد معنی کلمات و جملات را به سرعت درک می کند و این توانایی را دارد که مسائل پیچیده را به راحتی تحلیل کند.
برای آشنایی بیشتربا مهارت های نرم و اهمیت آنها در مسیر شغلی می توانید به مقاله “چرا مهارت های نرم، نیاز اصلی کسب و کارها در آینده است؟” مراجعه کنید.
منظور از مهارت های سخت چیست؟
منظور از مهارت های سخت همان مهارت های تخصصی و فنی در یک حوزه مشخص است. برای مثال اگر شما یاد دارید با نرم افزار فتوشاپ کار کنید در واقع مسلط به یک مهارت سخت در این زمینه هستید. از همه مهم تر این مهارت ها قابل اندازه گیری هستند و شما بر اساس آموزش ها و پروژه هایی که انجام داده اید، می توانید ادعا کنید که این مهارت ها، به صورت مقدماتی یاد دارید یا پیشرفته! پس می توان گفت مهارت های سخت قابل اندازه گیری هستند و با کسب دانش بیشتر و برنامه ریزی می توان در این مهارت ها پیشرفت کرد.
مهارت های سخت لازم برای یک متخصص بازاریابی محتوایی چیست؟
یک متخصص بازاریابی محتوایی علاوه بر اینکه به مباحث تولید محتوا شناخت و دسته بندی پرسونا مسلط است، باید با شیوه های بازاریابی و مفاهیم پایه آن آشنا باشد. به طور کلی می توان گفت که برای متخصص شدن در یک عنوان شغلی یادگیری یک سری مهارت های تخصصی در سطح و اولویت های مختلف در برنامه آموزشی لازم است. همچنین این فرد باید در زمینه های کامپیوتر و زبان انگلیسی دانش کافی داشته باشد.
یکی از وبسایت های بسیار کاربردی که می تواند در این زمینه و دادن یک نقشه راه کمک کند سایت roadmap.sh است.
تی شیپ یا وی شیپ مهارتی
یکی از ابزارهای مهمی که می توانید برای توسعه مهارتی خود استفاده کنید، تی شیپ مهارتی (T-shaped skills) است! تی شیپ یا وی شیپ (V-shaped skills) مهارتی به شما این امکان را می دهد که بتوانید بر اساس اولویت و نیاز یک مسیر شغلی مهارت های تخصصی را دسته بندی کنید و بر اساس آن ها به سراغ یادگیری و شرکت در دوره های آموزشی بروید.
نکته طلایی:
برای ارزیابی عناوین شغلی حتما به میزان تطبیق، سبک کاری، استایل کاری، مهارت های نرم و سخت مورد نیاز آن شغل توجه کنید تا بتوانید با آگاهی کامل تری قدم در این مسیر پر پیچ و خم بردارید.
تا اینجای مسیر شما فقط توانستید عنوان شغلی مناسب خود را پیدا کنید، اما مهم ترین عامل برای رضایت شغلی این است که شما به مسیر شغلی خود برسید! یعنی نیاز به استراتژی و هدف گذاری دارید. برای هدف گذاری و طراحی مسیر بهترین کار کمک گرفتن از یک مربی شغلی مورد اعتماد و با دانش کافی است.
سخن نهایی
در این مقاله سعی کردیم به روش اصولی شناخت تیپ شغلی و استعدادیابی شغلی بپردازیم. به طور خلاصه در صورتی که قصد استعدادیابی و انتخاب عنوان شغلی مد نظر خود را دارید، ابتدا تیپ شغلی خود را ارزیابی کنید و سپس بر اساس نتایج آزمون های خود بر اساس استعداد شغلی تان به سراغ صنایع و مشاغل متناسب و نامتناسب با خود بگردید. همچنین با تحلیل آن ها به شناخت کافی نسبت به خود برسید.
